MultiCLK – zegarek do Atari. A nawet 3.

Komputery z lat 80. i 90. mają tą cechę, że są oparte na specjalizowanych układach, których nikt już nie produkuje od ćwierćwiecza lub nawet jeszcze dłużej. Tak jest również z ośmiobitowym Atari. Szereg chipów specjalizowanych takich jak Freddie, GTIA czy Pokey doczekało się nowożytnych zamienników. Często jednak zapominamy o takich szczegółach jak oscylator.

Oscylator to układ, który ma za zadanie generowanie regularnych impulsów elektrycznych, zwanych cyklami zegara. Cykle te synchronizują pracę procesora i innych układów. Dzięki tym impulsom układy “wiedzą”, kiedy mają wykonywać swoje zadania, co zapewnia płynne działanie systemu.

Atari stosowało w swoich komputerach i konsolach ośmiobitowych pracujących w systemie PAL dwa nietypowe z dzisiejszego punktu widzenia oscylatory generujące częstotliwość 3.546895 MHz (w komputerach rodziny XL i na przykład Atari 2600 Junior) oraz 14.187570 MHz (w komputerach XE). Na tą chwilę ich dostępność jako części zamienne jest zerowa. Jeśli taki oscylator ulegnie uszkodzeniu to możemy tylko pozyskiwać go z innych maszyn Atari. Nie możemy zastosować oscylatora o zbliżonej częstotliwości, ponieważ każda taka zmiana wpływa na synchronizację działania komponentów komputera. Spowoduje to błędy działania, na przykład brak kolorów czy zaburzenie wyświetlania grafiki.

Problem dostępności tych nietypowych oscylatorów rozwiązuje MultiCLK Module. Jest to niewielkie urządzenie, autorstwa Błażeja “Pańcio” Biernata stworzone pod szyldem Polskiego Towarzystwa Ochrony Dziedzictwa Technicznego (PTODT). Moduł został zaprojektowany w sposób umożliwiający generowanie do trzech różnych i w pełni definiowalnych przez użytkownika częstotliwości zegarów. Dzięki temu możemy mieć każdą z różnych typowych i mniej typowych częstotliwości w zależności od potrzeb – komputery NTSC wymagają na przykład lekko innych.

Projekt jest udostępniony na zasadach licencji Creative Commons BY-NC-SA 4.0, co oznacza, że jest całkowicie darmowy do użytku własnego, a do wykorzystania komercyjnego może być wykorzystany po uzyskaniu zgody autora.

Więcej informacji o projekcie znajduje się pod adresem https://systemembedded.eu/viewtopic.php?t=59