Artefakty cyfrowe

Za artefakty cyfrowe przyjmujemy cyfrowe pozostałości wczesnej ery komputeryzacji — nagrania, nośniki lub pliki danych z epoki. Mogą to być pliki wykonywalne programów, w wersjach oryginalnych lub przerobionych, a także ich kod źródłowy. Mogą to być listy plików, książki adresowe, elektroniczne czasopisma, zapisy wczesnej komunikacji sieciowej (logi). Może to być sztuka tworzona przy użyciu komputerów — grafika, muzyka, programy demonstrujące możliwości komputera lub umiejętności programistów. 

Archiwizujemy te artefakty, aby przechować dla przyszłych pokoleń pozostałości cyfrowej historii.

Czasem spotykamy się z opinią, że gry czy programy, które archiwizujemy, są już zgrane i udostępnione w Internecie. Jest to częściowo prawda, w szczególności jeżeli chodzi o oryginalne wersje programów i gier, masowo produkowane i oficjalnie dystrybuowane przez wydawców. 

Jednak stare dyskietki i kasety zawierają również wersje pirackie, rozpowszechniane przez lokalne punkty usługowe czy lokalne społeczności korzystające z wczesnych systemów komunikacyjno-społecznościowych takich jak BBS-y. Takie wersje zawierają czasem reklamy, informacje o osobie, która usunęła zabezpieczenia, lub inne ciekawostki historyczne.

Na historycznych nośnikach można też znaleźć zmodyfikowane gry i programy, na przykład ze zdjętymi zabezpieczeniami przed kopiowaniem, zawierające ułatwiacze rozgrywki, chałupnicze tłumaczenia na inne języki lub zmodyfikowany sposób zapisu programu, przyspieszający jego wczytywanie. 

Każdy taki ocalały fragment wiedzy dodaje kontekst historyczny badaczom, coś jak stuletni paragon z dawnego zakładu szewskiego czy gliniana tabliczka z rachunkami.

Czemu goni nas czas?

Przewidywana trwałość nośników magnetycznych to kilkadziesiąt lat, co oznacza, że egzemplarze z lat 70. i 80. dobiegają kresu swojej żywotności. Im lepiej są przechowywane, tym lepsza jest jakość nagranego na nich sygnału.

Cel zgrywania kaset

Zgrywanie kasety polega na odtworzeniu dźwięku, który został na niej zarejestrowany, i zapisaniu go do pliku komputerowego.

Pliki zapisane w formie cyfrowej mają wiele zalet. Przede wszystkim są odporne na efekty starzenia, dlatego tak ważne jest, żeby jak najszybciej zająć się nośnikami, których czas życia dobiega powoli końca. Oprócz tego takie zrzuty zawartości kasety do pliku da się przetwarzać, dzielić, zdekodować, opisać, ew. naprawiać i przygotowywać do dalszego wykorzystania.

Kasety jako nośnik danych

Kaseta magnetofonowa służy do zapisu i odtwarzania dźwięku. Składa się z taśmy magnetycznej nawiniętej na rolki, zamkniętej w plastikowej obudowie wyposażonej w okienko umożliwiające podejrzenie stanu nawinięcia taśmy. Na taśmie dźwięk jest rejestrowany w formie zmian natężenia pola magnetycznego. 

Kaseta jest jednostronnie symetryczna i może być włożona do kieszeni magnetofonu na dwa sposoby, umożliwiając zapis na dwóch przeciwległych brzegach taśmy. Na zdjęciu widzimy stronę A kasety:

Podczas nagrywania lub odtwarzania nagrania z tej strony taśma odwija się z lewej rolki i nawija na prawą. Kaseta na zdjęciu jest przewinięta prawie do początku nagrania pierwszej strony.

Jak rozpoznać kasetę z programami komputerowymi

Na ucho kasetę z programem komputerowym rozpoznajemy po charakterystycznych dźwiękach pisków i skrzeczenia, oddających zera i jedynki zapisane w formie różnych tonów lub sygnałów o różnych długościach.

Na oko kasetę z programem można czasem rozpoznać po okładce lub naklejce. Zwykle jest opisana nazwami komputerów typu Spectrum, Atari czy Commodore, lub reklamami studiów komputerowych. Na “pirackiej” kasecie nagrywane było przeważnie kilka gier czy programów, a na okładce lub wkładce wypisane były ich tytuły, często z dopisanymi długopisem liczbami wskazującymi początek i koniec nagrania według licznika obrotów magnetofonu.

Przewijanie kaset

Dźwięk nagrywany jest na taśmie audio w miarę jej przesuwania się przy głowicy odczytującej/zapisującej magnetofonu. Aby odszukać konkretny fragment nagrania, trzeba  taśmę włożoną do magnetofonu przewinąć w odpowiednie miejsce.

Historycznie, aby odnaleźć na kasecie z muzyką utwór znajdujący się gdzieś w środku nagrania, trzeba było przewijać taśmę “na oko”, obserwując stan nawinięcia na rolki i odtwarzając próbnie co jakiś czas, aby sprawdzić, czy słychać już właściwy kawałek, w razie potrzeby przesuwając taśmę krótkimi przyciśnięciami klawiszy magnetofonu.

Taki sposób odszukiwania nie sprawdza się w przypadku nagrań cyfrowych, bo na podstawie samych pisków zapisu zer i jedynek, nie jesteśmy w stanie stwierdzić, które miejsce nagrania słyszymy.

W celu nawigacji po kasecie z danymi stosowano zatem licznik obrotów rolki z taśmą. Po przewinięciu taśmy na początek licznik zerowano (przyciskiem magnetofonu) i odnotowywano jego stan w miejscach zapisu kolejnych programów czy plików z danymi.

Kaseta przewinięta do początku (klawiszem REWIND ⏪︎ w magnetofonie) ma całą taśmę na lewej rolce. Wtedy gotowa do odczytu jest ta strona kasety, której etykietę widzimy na górze. Strony często oznaczane są jako A i B lub 1 i 2. W tym poradniku stosujemy nazewnictwo literowe.

BHP 

Zapis na taśmie magnetycznej polega na odpowiednim uporządkowaniu (namagnesowaniu) warstwy nośnika na taśmie przy użyciu pola magnetycznego wytwarzanego w głowicy magnetofonu. 

Taśmy magnetyczne są wrażliwe na pył, tłuszcz, wilgoć i inne zabrudzenia, a nagrania na taśmie magnetycznej są bardzo wrażliwe na pole magnetyczne. 

Przechowuj kasety z dala od źródeł pola magnetycznego — dotyczy to zarówno magnesów stałych (np. magnesy na lodówkę, magnetyczne zapięcia kieszeni plecaka), jak i elektromagnesów (głośniki, transformatory itp.). Pole magnetyczne takich magnesów bezpowrotnie zniszczy dane zapisane na taśmie! 

No i nie dotykaj taśmy palcami.

Kasety przeważnie umieszczano w pudełkach zapewniających odpowiednią ochronę.

Sprzęt potrzebny do zgrywania kaset

Magnetofon kasetowy

Magnetofon kasetowy jest zazwyczaj wyposażony w następujące przyciski:

• REW (⏪︎) — Rewind, przewijanie kasety do tyłu,
• STOP (⏹︎) — zatrzymanie odtwarzania, nagrywania lub przewijania,
• FF (⏩︎) — Fast Forward, przewijanie kasety do przodu,
• PLAY (►) — odtwarzanie nagrania z kasety,
• REC (🔴) — Record, nagrywanie dźwięku na kasetę (nadpisuje poprzednie nagranie),
• PAUSE (⏸︎) — pauza, wstrzymanie nagrywania lub odtwarzania.

Nagrywanie nowej treści na taśmie magnetycznej zawsze wiąże się ze skasowaniem poprzedniej treści w tym miejscu taśmy, nawet jeśli nagrywamy ciszę. 

W przypadku zgrywania kaset do plików zależy nam na zachowaniu nagrań znajdujących się na taśmie. Zwróć zatem szczególną uwagę, aby nie nacisnąć klawisza nagrywania na magnetofonie — nie będzie to nigdy potrzebne w procesie zgrywania kasety.

Przycisk nagrywania przeważnie jest wyraźnie oznaczony kolorem czerwonym, może mieć napis REC lub symbol kółka (🔴).

Funkcja auto-rewers

W tradycyjnym magnetofonie, aby odtworzyć nagranie z drugiej strony kasety, należało wyjąć kasetę z kieszeni magnetofonu, obrócić ją na drugą stronę i umieścić z powrotem w kieszeni.

Bardziej zaawansowane magnetofony mogą być wyposażone w funkcję auto-rewers, która odwraca przesuw taśmy podczas odtwarzania. Umożliwia to odtworzenie nagrań na obu stronach kasety bez konieczności obracania jej ręcznie. Magnetofony takie są zwykle oznaczone napisem “Auto-Reverse” lub symbolem 🔁.

Niektóre magnetofony wyposażone w funkcję auto-rewers mają różne tryby jej działania. 

W zależności od ustawienia, funkcja auto-rewers może zadziałać raz — wtedy magnetofon odtworzy stronę A, następnie stronę B i wyłączy się — lub może zmieniać kierunek odtwarzania w nieskończoność. 

Jeżeli mamy możliwość wyboru trybu auto-reverse, na potrzeby zgrywania kaset idealny jest tryb pierwszy, w którym auto-reverse zadziała raz. W przypadku trybu drugiego należy monitorować, czy nie zgrywamy strony A po raz kolejny, i w odpowiednim momencie zatrzymać odtwarzanie.

Jaki magnetofon do zgrywania?

W zasadzie dowolny sprawny magnetofon będzie w porządku. Lepiej mieć nagranie zrobione magnetofonem pośledniej jakości, niż nigdy nie zrealizować nagrania wysokiej klasy sprzętem.

Przykładowy model magnetofonu, który jest w ciągłej sprzedaży, jako nowy nie będzie wymagać wizyty w serwisie w celu wymiany pasków itp., a także stosunkowo niewiele kosztuje — to odtwarzacz produkcji chińskiej, który można wyszukać w sklepach internetowych za pomocą fraz “Magnetofon USB” lub “Konwerter Kasetowy”. Koszt na wiosnę 2023 wynosił ok. 100-150 zł.

Do zgrywania nadają się również walkmany, magnetofony stacjonarne, popularne niegdyś “jamniki” czy “decki” — pod warunkiem, że są sprawne. 

Sprawdź zasilanie — polaryzacja

Przed włożeniem baterii lub podpięciem zasilacza do magnetofonu sprawdź, z której strony powinien być “+”. To w szczególności istotne w przypadku magnetofonów produkowanych w latach 70. XX w. Stosowano wtedy standard, w którym biegun dodatni znajdował się na zewnętrznej powierzchni wtyku zasilacza, a nie na jego wewnętrznej powierzchni, gdzie występuje na większości współczesnych zasilaczy sieciowych. Najlepiej używać oryginalnego zasilacza.

Zrób przegląd

Jeżeli magnetofon zasilany jest bateryjnie, upewnij się, że baterie są naładowane. Baterie bliskie rozładowaniu mogą spowodować spowolnienie pracy magnetofonu.

Część magnetofonów zasilanych bateryjnie ma wskaźniki informujące o niskim stanie baterii:

Jeśli możesz, użyj zasilacza sieciowego.

Nośnik magnetyczny na starych taśmach ma swoje lata i z czasem zaczyna się “łuszczyć”. Jego pozostałości odkładają się na głowicy i elementach magnetofonu podczas przesuwu taśmy. Dlatego co kilka-kilkanaście kaset warto przetrzeć głowicę wacikiem nasączonym w alkoholu (np. izopropanolu lub w alkoholu etylowym o stężeniu 70-90%).

Każdy nienowy magnetofon należy przetestować, zanim powierzysz mu istotne zbiory. Użyj do tego kasety o niższej wartości, z której nagrania raczej nie potrzebujesz zachować.

Jeżeli silnik magnetofonu pracuje, ale rolki nie obracają się, obracają się nieregularnie lub nie są w stanie przesuwać taśmy z odpowiednią prędkością, niezbędna może okazać się wymiana pasków przenoszących napęd z silnika na rolki magnetofonu. Jeżeli nie masz z tym doświadczenia, skorzystaj z serwisu lub pomocy wykwalifikowanej osoby — lub zaopatrz się w nowy tani magnetofon USB.

Omówienie przykładowego magnetofonu

Podstawowe czynności związane z obsługą magnetofonu omawiamy tu na przykładzie wspomnianego wcześniej magnetofonu z portem USB. Występuje on w sprzedaży pod różnymi markami i nazwami, np. “Super USB Cassette Capture” czy “Cassette Audio Converter”.

Podłączenie tego magnetofonu do komputera załączonym w zestawie kablem USB jest wystarczające, żeby zapewnić mu zasilanie i zgrywać dźwięk.

Regulacja głośności

Głośność można regulować za pomocą potencjometru:

Ustawienie potencjometru wpływa zarówno na głośność sygnału przesyłanego kablem USB, jak i głośność sygnału na złączu słuchawkowym. Podłączenie słuchawek do oznaczonego kolorem zielonym złącza słuchawkowego nie wyłącza transmisji po kablu USB — można je podpiąć i monitorować odtwarzanie.

Auto-Rewers

Ten magnetofon jest wyposażony w auto-rewers pracujący w dwóch trybach: 

Do naszego zadania najlepszy będzie tryb w którym auto-rewers zadziała jednokrotnie.

Wciśnięcie przycisku DIR (na zdjęciu powyżej po lewej) wymusza jednorazową zmianę kierunku odtwarzania. Przycisk wraca do pozycji “wolnej” po przejściu do końca danej strony kasety i ponownej aktywacji funkcji auto-rewers.

Można rozpoznać aktualnie odtwarzaną stronę kasety, obserwując kierunek obrotu rolek w okienku inspekcyjnym magnetofonu. Strona, której etykietę widzimy w okienku, jest odtwarzana, kiedy rolki obracają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara — czyli kiedy taśma nawijana jest na rolkę prawą (patrząc od strony przycisków magnetofonu).

Jeżeli rolki obracają się w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, oznacza to, że auto-rewers zadziałał (lub wymuszono jego funkcjonowanie wciśnięciem przycisku DIR) i odtwarzana jest druga strona kasety.

Przewijanie

Kierunek przewijania w tym magnetofonie nie zależy od ustawienia auto-rewersu. Taśma zawsze będzie nawijana na lewą rolkę, jeżeli wciśniemy REW ⏪︎, i na prawą rolkę, jeżeli wciśniemy FF ⏩︎.

Odtwarzanie

Aby uruchomić odtwarzanie należy nacisnąć przycisk PLAY ►.

W tym magnetofonie skok tego przycisku jest dość duży i opór, jaki stawia, może być na początku niekomfortowy, ale jeżeli kaseta jest równo ułożona w kieszeni magnetofonu, a klapka jest zamknięta i nie odstaje, nie ma powodu do obaw.

Otwieranie klapki, wkładanie kasety

Aby otworzyć kieszeń magnetofonu, należy przesunąć szary, podłużny element (zaznaczony na zdjęciu poniżej) w kierunku oznaczonym strzałką. Klapka jest dość delikatna.

Kasetę wkładamy tak, aby głowica magnetofonu mogła wsunąć się w centralny otwór na dole kasety, w którym przesuwa się taśma.

Etykieta, którą widzimy po umieszczeniu kasety w kieszeni, to strona A z perspektywy magnetofonu. Taśma przewinięta na początek tej strony będzie znajdować się w całości na lewej rolce kasety i nawijać się będzie na prawą jej rolkę. W tym poradniku posługujemy się określeniem “lewa/prawa rolka” dla takiego ustawienia kasety, jak na poniższej ilustracji.

Komputer i kable

Do zgrywania nada się dowolny nowożytny komputer lub laptop wyposażony w złącze USB lub wejście liniowe — w ten sposób podepniemy magnetofon do komputera jako źródło dźwięku. 

Jeśli Twój magnetofon jest wyposażony w gniazdo USB, podepniesz go do każdego współczesnego komputera — kablem USB. 

W przypadku komputerów wyposażonych wyłącznie w złącze USB-C może być niezbędna przejściówka z USB-C na USB-A.

Jeśli magnetofon nie ma wejścia USB, potrzebujesz komputera z wejściem liniowym (LINE-IN) oraz kabla audio z wtyczkami mały jack 3,5 mm (w razie potrzeby z przejściówką mały-duży jack, jeśli magnetofon ma złącze w tym standardzie).

Praktycznie wszystkie stacjonarne komputery są wyposażone w kartę dźwiękową z wymaganym wejściem — gniazdo takie będzie zwykle oznaczone kolorem niebieskim i opisane “LINE IN” lub symbolem rozchodzących się koncentrycznie fal i strzałki skierowanej do wewnątrz:

Część nowych laptopów nie jest wyposażona w wejście liniowe lub jest ono współdzielone z wyjściem słuchawkowym. W takim przypadku sprawdź w instrukcji dotyczącej Twojego modelu laptopa, jak skorzystać z wejścia line-in.

Oprogramowanie

Do zgrywania kaset używamy darmowego programu Audacity. Jest on dostępny na komputery pracujące pod kontrolą systemu Windows, na komputerach Apple i pod Linuxem.

Pobierz instalator pod adresem: https://www.audacityteam.org/download/. Wybierz właściwą dla swojego komputera i systemu operacyjnego wersję instalatora (np. Windows 64 bit). Pobierz, uruchom, wybierz domyślne opcje i potwierdź zgody wyświetlone podczas procesu instalacji. 

Ikona zainstalowanego programu powinna być dostępna na pulpicie (Windows) lub w folderze z Aplikacjami (w przypadku Mac).

Miejsce na dysku

Jedna godzina nagrania w formacie WAV zajmuje około 660 MB na dysku. Kaseta magnetofonowa zawiera zwykle od 20 do 90 minut nagrania. Upewnij się, że dysponujesz odpowiednią ilością wolnego miejsca na dysku przed rozpoczęciem zgrywania.

Ile to potrwa?

Zgrywanie zawartości kasety odbywa się w czasie rzeczywistym. To znaczy, że na zgranie kasety oznaczonej jako 60-minutowa (przykłady oznaczeń: C60, A/60, 60) będzie potrzebne nieco ponad 60 minut.

Jeżeli magnetofon jest wyposażony w funkcję auto-rewers, przez czas zgrywania kasety możemy zajmować się czymś innym. Jeśli nie jest wyposażony w tę funkcję, to po około 30 minutach magnetofon się zatrzyma i niezbędne będzie przełożenie kasety na drugą stronę. 

1. Przygotowanie do zgrywania

Celem zgrywania jest odtworzenie zawartości kasety w odtwarzaczu i zapisanie dźwięku, jaki został na niej zarejestrowany, do pliku komputerowego w formacie .wav.

Przygotuj magnetofon

Przed rozpoczęciem sesji zgrywania kaset przeczyść głowicę nagrywająco/odczytującą. Aby wysunąć głowicę, otwórz kieszeń magnetofonu, nie wkładaj do niej kasety — i wciśnij PLAY. 

Przetrzyj wysuniętą głowicę wacikiem nasączonym w alkoholu przeznaczonym do czyszczenia elektroniki (np. izopropanolu). Jeżeli nie masz pod ręką izopropanolu, to w aptekach można kupić jednorazowe waciki nasączone alkoholem, nadają się znakomicie.

Skontroluj czystość gumowej rolki ciągnącej taśmę (dwóch rolek w przypadku magnetofonów z auto-rewersem). Najłatwiej to zrobić, przytykając lekko zwilżony wodą wacik do obracającej się rolki. Zbieraj zanieczyszczenia aż do momentu, kiedy na waciku nie pozostaje brudny ślad.

Podłącz zasilanie

1. Upewnij się, że magnetofon ma podłączone źródło zasilania — naładowane baterie lub zasilacz lub kabel USB do komputera.
2. Włącz komputer lub podłącz zasilanie do laptopa.

Podłącz magnetofon do komputera

• Jeżeli magnetofon ma złącze USB, podłącz go kablem USB do komputera.
• Jeżeli podłączasz magnetofon do komputera za pomocą kabla audio, włóż jedną wtyczkę kabla audio do wyjścia słuchawkowego magnetofonu (symbol słuchawek, HEADPHONES), a drugą do wejścia liniowego (LINE-IN, niebieskie gniazdo) w Twoim komputerze.

Przewiń taśmę

1. Zidentyfikuj pierwszą stronę kasety — zwykle jest opisana literą A lub cyfrą 1. Jeżeli nie da się tego ustalić, po prostu wybierz stronę, od której zaczniesz.
2. Umieść kasetę w kieszeni magnetofonu tak, aby jej pierwsza strona była widoczna od zewnątrz magnetofonu. 
3. Przewiń kasetę na początek strony, korzystając z przycisku REW (⏪︎).
4. Po przewinięciu kasety do początku magnetofon powinien zatrzymać silnik. Jeżeli klawisz REW (⏪︎) nie odskoczył, naciśnij klawisz STOP (⏹︎). 

Przewinięcie taśmy możesz sprawdzić, patrząc przez okienko inspekcyjne. Prawa rolka kasety powinna być pusta.

Uruchom oprogramowanie

Po podłączeniu magnetofonu do komputera uruchom Audacity. [instrukcja instalacji Audacity w przygotowaniu]. Twoim oczom powinien ukazać się ekran główny. 

Upewnij się, że parametr “Project Rate [Hz]” w lewym dolnym rogu okna jest ustawiony na 44100:

Domyślnie Audacity ma ukryty pasek narzędzi, którego będziemy zawsze potrzebować. Wywołaj pasek narzędzi, nawigując przez kolejne pozycje Menu:

View → Toolbars → Device Toolbar

Wybierz źródło sygnału

Magnetofon podłączony po USB

Jeżeli Audacity został uruchomiony przed podłączeniem magnetofonu USB do komputera, trzeba ponownie przeskanować dostępne urządzenia. Dzięki temu podłączony już magnetofon pojawi się jako dostępny do wyboru w pasku urządzeń Audacity.

Wybierz z Menu:

Transport → Rescan Audio Devices

Wybierz na pasku urządzenie USB, z którego będziesz nagrywać (magnetofon Super USB Cassette Capture wykrywany jest jako “USB AUDIO CODEC” lub “USB PnP Audio Device”):

Magnetofon podłączony po kablu audio

Wybierz na pasku urządzenie LINE-IN:

Ustaw kanały nagrywania

Wybierz rejestrację stereofoniczną: “2 (Stereo) Recording Channels”:

Przetestuj sprawność zestawu i oprogramowania

Zanim rozpoczniesz właściwe zgrywanie, upewnij się, że połączenie pomiędzy magnetofonem i komputerem działa poprawnie. W tym celu:

1. Włóż kasetę do kieszeni magnetofonu.
2. Kliknij przycisk nagrywania w programie Audacity.
3. Włącz odtwarzanie (NIE NAGRYWANIE!) w magnetofonie klawiszem PLAY (►).
4. Jeżeli taśma była przewinięta do początku, sygnał na ekranie Audacity powinien pojawić się w ciągu kilkunastu do kilkudziesięciu sekund — zauważysz zmieniający się wykres obwiedni.

Sprawdź poziom sygnału

Odczekaj chwilę, aż pojawi się sygnał, plus dodatkowe 1-2 minuty. Wykorzystując potencjometr w magnetofonie (pokrętło głośności, VOLUME) reguluj głośność tak, aby wykres obwiedni sygnału wypełniał ponad połowę dostępnego zakresu, ale nie dochodził do końca skali. Maksymalne wartości powinny mieścić się w obszarze pomiędzy poziomami 0.5 a 1, które zaznaczyliśmy dodatkowymi przerywanymi liniami na poniższym zrzucie ekranu z Audacity:

Jeżeli mimo maksymalnych ustawień głośności magnetofonu nie udaje się osiągnąć zadowalających rezultatów, spróbuj regulować poziom nagrywania suwakiem w programie Audacity:

2. Procedura właściwa

Nagranie

1. Włóż przewiniętą taśmę właściwą stroną do kieszeni magnetofonu.
2. Kliknij przycisk nagrywania w programie Audacity.
3. Włącz odtwarzanie (NIE NAGRYWANIE!) w magnetofonie klawiszem PLAY (►).
4. Obserwuj zmiany na ekranie Audacity, towarzyszące rejestracji:
   • W momencie naciśnięcia PLAY na wykresie nagrania powinien pojawić się delikatny “ząbek”:
   • 
   • Jeżeli wykres zmienia się, kiedy mówisz lub coś hałasuje w pomieszczeniu, to oznacza, że w Audacity zostało wybrane niewłaściwe źródło nagrywania. Upewnij się, że źródłem nagrywanego dźwięku jest magnetofon. [→Wybór źródła sygnału]
5. Podczas zgrywania kasety do pliku:
   • sfotografuj okładkę pudełka zgrywanej kasety,
   • sfotografuj wkładki, instrukcje i inne rzeczy z pudełka zgrywanej kasety,
   • przygotuj opis zgrywanego materiału:
     • nazwa, pod jaką zapiszesz zgrywany plik [→Opisanie nagrania i kasety],
     • pochodzenie kasety (jeżeli znasz):
       • kraj,
       • miejsce, w którym wykonano nagranie (np. giełda komputerowa, dom, sklep),
       • właściciel,
     • orientacyjna data wykonania nagrania,
     • co może zawierać nagranie,
     • inne szczegóły dotyczące zgrywanego materiału.
6. Jeśli magnetofon NIE JEST wyposażony w auto-rewers, dotrze do końca pierwszej strony kasety i silnik się zatrzyma. Przełóż wtedy kasetę w magnetofonie na drugą stronę i wciśnij klawisz PLAY (►) w magnetofonie. Nie zmieniaj nic w Audacity.
   Jeśli magnetofon JEST wyposażony w auto-rewers, sam przechodzi do odtwarzania drugiej strony kasety. Zwróć uwagę, że zmienia się wtedy kierunek obrotu rolek kasety. Kiedy magnetofon z auto-rewersem skończy odtwarzać stronę B, zmieni kierunek odtwarzania kasety po raz drugi.
7. Kiedy obie strony kasety zostaną odtworzone, wyłącz odtwarzanie w magnetofonie, naciskając przycisk STOP (⏹︎) magnetofonu.
8. Wyłącz nagrywanie w Audacity, klikając “STOP”.
9. Zapisz nagranie:
   • Wybierz eksport do WAV (File → Export → Export as WAV):
   • 
   • Wybierz format: “WAV (Microsoft)” i Encoding: “Signed 16-bit PCM”.
   • Ustaw docelowy katalog i nazwę pliku zgodnie z własnymi preferencjami. Nasz system nazewnictwa: [→Opisanie nagrania i kasety].
   • Kliknij przycisk SAVE.
   • Gdy pojawi się okno z prośbą o wpisanie metadanych, kliknij przycisk OK.
   • Upewnij się, że nagranie zostało w całości zapisane w wybranym przez Ciebie miejscu na dysku.
   • Zamknij otwarte nagranie (File → Close).
     UWAGA! Audacity spyta wtedy, czy na pewno ma zamknąć nagranie bez zapisywania — program nie traktuje eksportu do WAV jako zapisu. Jeżeli sprawdzenie zapisu w poprzednim podpunkcie wypadło pomyślnie, nie ma powodów do obaw i można zamykać.

11. Wyjmij kasetę z magnetofonu i sfotografuj ją z obu stron.
12. Odnotuj datę i godzinę wykonania zdjęć kasety, okładki itd., by nie mieć problemu z ich poźniejszą identyfikacją i przypisaniem do odpowiedniego pliku nagrania.

Wstępna weryfikacja nagrania

Ścisz dźwięk z głośników/słuchawek do poziomu minimalnej słyszalności. Odtwórz fragment nagrania, klikając “PLAY” w Audacity. Na nagraniu powinny być zarejestrowane charakterystyczne dźwięki transmisji cyfrowej — por. [→Jak rozpoznać kasetę z programami]. 

Nawet jeżeli sygnał jest zarejestrowany wyłącznie na jednym kanale, nie usuwaj drugiego. Zapis na ścieżkach nie jest precyzyjny i na drugim kanale również może wystąpić zapis transmisji, tylko znacznie ciszej. Informacje z drugiego kanału mogą pomóc w zdekodowaniu uszkodzonych nagrań.

Opisanie nagrania i kasety

Nazewnictwo plików musi umożliwiać powiązanie plików dotyczących jednej kasety (nagrania, zdjęć, opisu).

Nasz sposób wygląda tak. Gdy zgrywamy wiele kaset, naklejamy karteczki samoprzylepne z numerami nagrań na opakowania kaset, w notatniku zapisujemy numery nagrań, daty i informacje dodatkowe. Nagrania nazywamy według klucza:

[C][XXX][A]-[cechy]-[MMM]-[ST]

• [C] jest po prostu literą C, oznaczającą, że to kaseta (my zgrywamy również dyskietki ;).
• [XXX] jest kolejnym numerem kasety, którą zgrywamy (numer z kartki samoprzylepnej).
• Czasem zgrywamy kasetę na kilka sposobów. [A] jest kolejną literą alfabetu, oznaczającą, które to nasze podejście.
• [MMM] to identyfikator magnetofonu, na którym zgrywamy (w notatniku zapisujemy oznaczenia wykorzystywanych modeli).
• [ST] to informacja o kolejności zgranych stron kasety — np. jeżeli zgrywaliśmy do jednego pliku strony A i B razem, wpisujemy tu [ab] albo [ba], jeżeli zaczęliśmy od strony B.
• [cechy] to miejsce na podanie szczególnych cech, które pozwolą nam zidentyfikować kasetę w przypadku, gdyby zaginęła karteczka samoprzylepna.

Pliki towarzyszące (zdjęcia, opisy, notatki itp.) nazywamy tak samo jak plik nagrania, na końcu dodajemy po kresce kolejne numery dla kolejnych plików.

Przykładowe nazwy nagrań	Przykładowe nazwy odpowiadających im plików towarzyszących
C1001b-alley-cat-oryginal-UNITRA-ba.wav	C1001b-alley-cat-oryginal-UNITRA-ba-1.txt C1001b-alley-cat-oryginal-UNITRA-ba-2.jpg C1001b-alley-cat-oryginal-UNITRA-ba-3.jpg
C1247a-tdk-a60-montezuma-etc-D5M-ab.wav	C1247a-tdk-a60-montezuma-etc-D5M-ab-1.jpg C1247a-tdk-a60-montezuma-etc-D5M-ab-2.jpg C1247a-tdk-a60-montezuma-etc-D5M-ab-3.doc
C007f-turbo2000-zestaw7-high-gain-USB-a.wav	C007f-turbo2000-zestaw7-high-gain-USB-a-1.png C007f-turbo2000-zestaw7-high-gain-USB-a-2.txt

Fotografujemy wszystkie cechy charakterystyczne kasety i jej pudełka. Przydatne informacje to na przykład: lista programów, etykieta kasety z naniesionymi numerami/identyfikatorami, instrukcja wczytywania, instrukcja gry, reklama studia komputerowego z kartki wewnątrz pudełka itd.

W dużych zbiorach kasety są czasem zamienione miejscami w pudełkach — zdjęcie numeru identyfikacyjnego, jakim oryginalnie oznaczono kasetę, może pomóc przyporządkować do niej właściwy spis programów.

Wysyłka plików 

Pliki, które powstają w efekcie zgrywania, są dużej wielkości i nie nadają się do przesyłania pocztą jako załączniki. Aby przekazać je nam, skorzystaj z jednego z serwisów umożliwiających wymianę plików.

My korzystamy z https://wetransfer.com/ — w darmowej wersji umożliwia przesyłanie plików do 2 GB, czyli z pewnością zmieści się zrzut jednej kasety.

Procedura wysyłki jest następująca:

1. Po wejściu na stronę kliknij w link “I just want to send files” umieszczony w dolnej części ekranu.
2. Kliknij guzik “Upload files” i wskaż pliki na dysku, które będziesz przesyłać.
3. W polu “Email to” podaj cas@fhkd.pl
4. W polu “Your email” podaj swój e-mail, do którego masz dostęp (przyjdzie na niego kod potwierdzający wysyłkę)
5. W polu “Tytuł” wpisz coś, co pozwoli Ci potem łatwo ustalić, co zostało już wysłane — najlepiej nazwę nagrania.
6. W polu “Message” możesz opcjonalnie przekazać nam jakąś dodatkową wiadomość.
7. Kliknij guzik “Transfer”.
8. Sprawdź skrzynkę pocztową dla podanego e-maila i zapamiętaj lub skopiuj kod wysłany przez Wetransfer.
9. Wprowadź kod w pole “Enter verification code” na stronie Wetransfer i kliknij guzik “Verify”.
10. Jeżeli wszystko jest OK, pojawi się informacja o postępach wysyłki pliku.
11. Sukces w przesyłaniu pliku potwierdzony będzie informacją “You’re done!”.

Dziękujemy! Teraz nasza kolej.